Schaakrating
Elo-rating
Een Elo-rating is een getalsmatige aanduiding van de sterkte van een speler. Het wordt het meest gebruikt in schaken, dammen en go, maar kan in principe gebruikt worden bij elke sport waarbij spelers 1 tegen 1 spelen.
Het wiskundige systeem is gebaseerd op de methode van Pairwise comparison en praktisch uitgewerkt door de Amerikaanse natuurkundige en schaker Árpád Élő.[1] In hoofdstuk 8 Rating System Theory[2] verwijst Elo naar Good 1955,[3] David 1959,[4] Trawinski en David 1963[5] en Buhlman en Huber 1963.[6]
Onafhankelijk en bijna tegelijkertijd hebben Gyorgy Karoly en Roger Cook een systeem ontwikkeld op basis van dezelfde principes voor de New South Wales Chess Association (Cook en Hooper 1969).[7]
Elo-ratings kunnen lopen van ongeveer 700 tot bijna 2900.
bron: Wikipedia
Methode
Árpád Élő constateerde op grond van statistisch onderzoek dat de verdeling van speelsterktes van schaakspelers lijkt op een normaalverdeling. Aansluitend op het bestaande ratingsysteem van de USCF koos Élő voor een klasse-indeling van C = 200 punten. De klasse-indeling wordt gelijkgesteld aan de standaardafwijking σ van de spelerperformance. De standaardafwijking van een wedstrijd tussen twee spelers wordt: σ = 200√2.
bron: Wikipedia
Historie
De Amerikaanse Schaakfederatie (United States Chess Federation) voerde in de jaren 50 een ratingsysteem in, ontworpen door Kenneth Harkness. Dit systeem voldeed niet helemaal. In 1960 ging de USCF over op het systeem van Elo, die overigens veel van dat van Harkness had overgenomen.[25] In 1970 werd het overgenomen door de FIDE en sindsdien heeft vrijwel elke schaakbond het toegepast.
bron: Wikipedia
Ratingwijziging
Om na een aantal gespeelde partijen de rating aan te passen wordt aan de hand van de winstverwachting de verwachte score berekend. Deze wordt vergeleken met de daadwerkelijke score. Met dit verschil wordt in een formule de toe of afname van de rating bepaald. Men gebruikt doorgaans de volgende formule:
Om traagheid of instabiliteit te voorkomen, moet de K factor zorgvuldig gekozen worden. Een rol spelen: ervaring (gespeelde partijen), speelsterkte(rating) of uitzonderlijke prestatie.[18] In België (en nog een aantal andere landen) telt deze formule pas vanaf 5 partijen. Daarvoor wordt een ander systeem gebruikt.[19]
EloWinst = K*(W-We), met W de uitslag van de partij, en We de verwachte score, vastgelegd volgens tabellen en formules.bron: Wikipedia
bron: Wikipedia
De K-factor
De K-factor, ook wel verversingsfactor genoemd, is een door de berekenende organisatie vastgestelde coëfficiënt die meestal afhangt van de rating en het aantal gespeelde partijen. Een overwinning op een even sterke tegenstander veroorzaakt een ratingwijziging gelijk aan de K-factor.
Implementatiedetails kunnen per bond verschillen.
K-factor volgens FIDE
De FIDE berekent ook elo's, maar volgens een ander systeem.[11] We noemen dit dan ook de FIDE-elo's. De Fide bepaalt de K-factor als volgt:
Als het aantal partijen (n) voor een speler op een lijst voor een ratingperiode vermenigvuldigd met K (zoals hierboven gedefinieerd) meer is dan 700, dan is K het grootste gehele getal zodat K x n niet groter is dan 700.
K = 40 voor een speler die nieuw is op de ratinglijst totdat hij evenementen heeft voltooid met ten minste 30 wedstrijden. K = 20 zolang de rating van een speler onder de 2400 blijft. K = 10 zodra de gepubliceerde rating van een speler 2400 heeft bereikt en daarna op dat niveau blijft, zelfs als de rating onder de 2400 daalt. K = 40 voor alle spelers tot het einde van het jaar van hun 18e verjaardag, zolang hun rating onder de 2300 blijft.
De KNSB (Koninklijke Nederlandse Schaakbond) hanteert het FIDE systeem.
bron: Wikipedia
Jeugdrating
Voor de jeugd geldt een heel andere dynamiek. Ten eerste is bij de jeugd de rating heel onzeker en bovendien sterk wisselend. Bij de jeugd is het leerproces grillig en kan de rating dus in korte tijd grote stappen voorwaarts, maar (grote) stappen achterwaarts zetten.
Voor kinderen is niet zozeer de absolute rating van belang, maar wel de relatieve. Een jeugdspeler die een jeugdtoernooi heeft gewonnen, wil dan graag ook ingedeeld worden boven de kinderen waar hij van heeft gewonnen. Sterker nog een jeugdspeler begrijpt er niets van als dit niet het geval is.
Vandaar dat schaakrating een realtime (jeugd)rating hanteert. Dit is volgens schaakrating de enige manier waarop de beste schatting kan worden gegeven van de rating van een speler op een moment in de tijd.
Hiertoe worden uitslagen bij binnenkomst direct verwerkt en de nieuwe rating vastgesteld. Dit wordt met terugwerkende kracht gedaan. Zodat recht gedaan wordt aan de uitgangspunten van de ratingbepaling.
Zie als voorbeeld: https://oud.osbo.nl/jeugd/currentratings.html